موضوع: مسائل مستحدثه/ تغییر جنسیت

سخن این است که زنی که مرد شده و نکاح آنها منفسخ شده عده ای بر او هست یا نه؟ حکمت عده اختلاط میاه نشود و معلوم شد که فرزند متولد شد برای کیست.و سالبه به انتفاء موضوع است.

عده چند سبب دارد:

    1. الفراق بطلاق فی الدائم او فسخ او انفساخ و به هبه مدت و یا انقضاء مدت در نکاح متعه

    2. وطی به شبهة چه موضوعا و چه حکما باشد.

    3. الوفاة. چون متن بحث تحریر الوسلیه است این چند مساله را از تحریر می خوانیم. القول فی العدد. انما یجب الاعتداد بامور

تحرير الوسيلة؛ ج‌2، ص: 334

القول في العدد‌ إنما يجب الاعتداد بأمور ثلاثة: الفراق بطلاق أو فسخ أو انفساخ في الدائم، و انقضاء المدة أو بذلها في المتعة، و موت الزوج، و وطء الشبهة‌

عده طلاق اگر حامل باشد ابعد الاجلین است یعنی قبل از گذشت سه ماه باشد عده او سه طهر است و اگر بیشتر شد وضع حمل استوضع حمل است و اگر حامل نباشد عده او سه پاکی است. دلیل آیه قرآن است« و المطلقات یتربصن ثلاثة قروء » قرء به معنای طهر است چون در حیض خون جمع نمی شود و در طهر جمع می شود. قرء به معنای حیض جمع آن اقراء است ودر آیه تعبیر به قروء شده است.

حکمت عده در طلاق رجعی باگذشت زمان حرارت های شقاق فروکش کند به زندگی برگردند. اصل در باب نکاح وصل است و فصل نیست.

عده نکاح منقطع یا متمتع بها،

تحرير الوسيلة؛ ج‌2، ص: 337

مسألة 13 عدة المتعة في الحامل وضع حملها‌، و في الحائل إذا كانت تحيض قرءان، و المراد بهما هنا حيضتان على الأقوى، و إن كانت لا تحيض و هي في سن من تحيض فخمسة و أربعون يوما، و المراد من الحيضتين الكاملتان، فلو وهبت مدتها أو انقضت في أثناء الحيض لم تحسب بقية تلك الحيضة من الحيضتين.

لاعدة علی من لم یدخل بها و لا علی الصغیره و هی من لم تکمل التسع و ان دخل بها و لا علی الیائسة.

عده وطی به شبهه

گاه در شبهه موضوعیه یعنی نامحرم را به زن خود اشتباه می گیرد و شبهه حکمی ازدواج با خواهر زن

تحرير الوسيلة؛ ج‌2، ص: 344

مسألة 2 عدة وطء الشبهة كعدة الطلاق بالأقراء و الشهور و بوضع الحمل لو حملت من هذا الوطء‌ على التفصيل المتقدم، و من لم يكن عليها عدة الطلاق كالصغيرة و اليائسة ليس عليها هذه العدة أيضا.

عده وفات

در بین مذاهب همزمان با اسلام برخی عقیده داشتند زن را با مرگ شوهر می سوزانند و برخی عقیده داشتند که گشته شود. وبرخی عقیده داشتند یک سال کنار قبر شوهر زندگی کند. اما اسلام عده وفات چهار ماه و ده روز دانست.

البقرة ، الجزء 2، الصفحة: 38، الآية: 234

﴿وَ الَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنْكُمْ وَ يَذَرُونَ أَزْوَاجاً يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَ عَشْراً فَإِذَا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا فَعَلْنَ فِي أَنْفُسِهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ﴾

مسألة 5 - لو تغير جنس المرأة في زمان عدتها سقطت العدة حتى عدة الوفاة.

در باب عده وفات دو حکمت گفته شده است یکی عدم اختلاط میاه است و حکمت دیگری احترام شوهر قبلی که فوت شده رعایت بشود.

درباب عده وفات روایتی است که استفاده می شود برخی تحمل چهار ماه و ده روز را نمی کردند

وسائل الشيعة؛ ج‌22، ص: 235

مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ رِئَابٍ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ يَعْنِي الْمُرَادِيَّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ فِي حَدِيثٍ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص قَالَ لِلنِّسَاءِ أُفٍّ لَكُنَّ قَدْ كُنْتُنَّ قَبْلَ أَنْ أُبْعَثَ فِيكُنَّ وَ أَنَّ الْمَرْأَةَ مِنْكُنَّ إِذَا تُوُفِّيَ عَنْهَا زَوْجُهَا أَخَذَتْ بَعْرَةً فَرَمَتْ بِهَا خَلْفَ ظَهْرِهَا ثُمَّ قَالَتْ لَا أَمْتَشِطُ وَ لَا أَكْتَحِلُ وَ لَا أَخْتَضِبُ حَوْلًا كَامِلًا وَ إِنَّمَا أَمَرْتُكُنَّ بِأَرْبَعَةِ أَشْهُرٍ وَ عَشْراً ثُمَّ لَا تَصْبِرْنَ.