موضوع: اهمیت بیعت با
امیر المؤمنین علیه السلام در روز عید غدیر
قال
الله تبارک و تعالی:
يَا
أَيُّهَا الرَّسُولُ بلّغ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ
تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَ اللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ
اللَّهَ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ [1]
در زیارت حضرت علی علیه السلام در روز عید
غدیر، به نهایت تلاش پیامبر صلی الله علیه و آله،
در امر تبلیغ امامت، اشاره شده است؛
...فَوَضَعَ عَلَى نَفْسِهِ أَوْزَارَ الْمَسِير، وَ نَهَضَ فِي
رَمْضَاءِ الْهَجِيرِ، فَخَطَبَ فَأَسْمَعَ، وَ نَادَى فَأَبْلَغَ، ثُمَّ
سَأَلَهُمْ أَجْمَعَ، فَقَالَ: هَلْ بَلَّغْتُ؟ فَقَالُوا: اللَّهُمَّ بَلَى، فَقَالَ:
اللَّهُمَّ اشْهَدْ، ثُمَّ قَالَ أَ لَسْتُ
أَوْلىٰ بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ؟فَقَالُوا: بَلَى، فَأَخَذَ بِيَدِكَ، وَ قَالَ: مَنْ كُنْتُ
مَوْلَاهُ فَهَذَا عَلِيٌّ مَوْلَاهُ، اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاهُ، وَ عَادِ
مَنْ عَادَاهُ، وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ، وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ.[2] نکاتی چند از آیه تبلیغدر این آیه مبارکه تعابیری شده است که قابل
تأمل است و باید در آنها دقّت نمود تا به اهمیت موضوع و
جایگاهش، پی برده شود؛
یک: تعبیر به
«رسول» به جای تعبیر از «نبی» که نشانگر اینست که مورد
تنها یک إخبار نیست بلکه باید به گوش همه برسد.
دو: تعبیر «من ربّک»،
یعنی این امریست که مربوط به تربیت الهی
برای مردم است تا روز قیامت، یعنی همانطور که وقتی
پیامبر صلی الله علیه وآله در صدر حکومت بودند مردم بر اساس تربیت
الهی رشد و زندگی می‌کردند بعد از نبی هم ولیی
انتخاب شود که مردم، همان تربیت را که بهترین زندگی باشد را
داشته باشند و این حیات با نبوّت و سپس امامت که هر دو به جعل
الهی باشد، می‌باشد.
سه: عبارت «و إن لم تفعل..»
یعنی این امر و تبلیغ آن، هم وزن رسالت توست و بدون آن،
زحمات تو به خطر می‌افتد چراکه اگر غیر او ولایت پیدا کند
چون هوا وهوس دارند موجب انحراف در دین می‌شوند و دنیا به
مسیری از انحطاط می‌رود که الآن می‌بینیم، و
در آخر می‌فرماید: «و الله یعصمک من الناس».
بیعت از همه مردمحضرت
بعد از إعلان ولایت امیر المؤمنین، علی علیه
السلام، می‌فرماید: من مأمورم از شما مستقیماً برای
علی بیعت بگیرم و چون تعداد شما زیاد است (چون صد و
بیست هزار یا صد و هشتاد هزار نفر بودند) و وقت اندک و... پس انچه من
می‌گویم شما هم آن را بگویید.
استاد
متن بیعتی که پیامبر مکرّم اسلام از مردم گرفته بودند را خواندن
و از همه خواستند مثل آنهائی که در محضر پیامبر، اقرار به بیعت
نمودند، همه آن
را تکرار نمایند (همانطور که در سالهای گذشته، چنین می‌کردند).
متن بیعت از کتاب
احتجاجمَعَاشِرَ النَّاسِ إِنَّكُمْ أَكْثَرُ مِنْ أَنْ تُصَافِقُونِي
بِكَفٍّ وَاحِدَةٍ وَ قَدْ أَمَرَنِيَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ آخُذَ مِنْ
أَلْسِنَتِكُمُ الْإِقْرَارَ بِمَا عَقَدْتُ لِعَلِيٍّ مِنْ إِمْرَةِ
الْمُؤْمِنِينَ وَ مَنْ جَاءَ بَعْدَهُ مِنَ الْأَئِمَّةِ مِنِّي وَ مِنْهُ عَلَى
مَا أَعْلَمْتُكُمْ أَنَّ ذُرِّيَّتِي مِنْ صُلْبِهِ فَقُولُوا بِأَجْمَعِكُمْ إِنَّا
سَامِعُونَ مُطِيعُونَ رَاضُونَ مُنْقَادُونَ لِمَا بَلَّغْتَ عَنْ رَبِّنَا وَ
رَبِّكَ فِي أَمْرِ عَلِيٍّ وَ أَمْرِ وُلْدِهِ مِنْ صُلْبِهِ مِنَ الْأَئِمَّةِ
نُبَايِعُكَ عَلَى ذَلِكَ بِقُلُوبِنَا وَ أَنْفُسِنَا وَ أَلْسِنَتِنَا وَ
أَيْدِينَا عَلَى ذَلِكَ نَحْيَا وَ نَمُوتُ وَ نُبْعَثُ وَ لَا نُغَيِّرُ وَ لَا
نُبَدِّلُ وَ لَا نَشُكُّ وَ لَا نَرْتَابُ وَ لَا نَرْجِعُ عَنْ عَهْدٍ وَ لَا
نَنْقُضُ الْمِيثَاقَ نُطِيعُ اللَّهَ وَ نُطِيعُكَ وَ عَلِيّاً أَمِيرَ
الْمُؤْمِنِينَ وَ وُلْدَهُ الْأَئِمَّةَ الَّذِينَ ذَكَرْتَهُمْ مِنْ
ذُرِّيَّتِكَ مِنْ صُلْبِهِ بَعْدَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ اللَّذَيْنِ قَدْ
عَرَّفْتُكُمْ مَكَانَهُمَا مِنِّي وَ مَحَلَّهُمَا عِنْدِي وَ مَنْزِلَتَهُمَا
مِنْ رَبِّي عَزَّ وَ جَلَّ فَقَدْ أَدَّيْتُ ذَلِكَ إِلَيْكُمْ وَ إِنَّهُمَا
سَيِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَ إِنَّهُمَا الْإِمَامَانِ بَعْدَ
أَبِيهِمَا عَلِيٍّ وَ أَنَا أَبُوهُمَا قَبْلَهُ وَ قُولُوا أَطَعْنَا اللَّهَ
بِذَلِكَ وَ إِيَّاكَ وَ عَلِيّاً وَ الْحَسَنَ وَ الْحُسَيْنَ وَ الْأَئِمَّةَ
الَّذِينَ ذَكَرْتَ عَهْداً وَ مِيثَاقاً مَأْخُوذاً لِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ
مِنْ قُلُوبِنَا وَ أَنْفُسِنَا وَ أَلْسِنَتِنَا وَ مُصَافَقَةِ أَيْدِينَا مَنْ
أَدْرَكَهُمَا بِيَدِهِ وَ أَقَرَّ بِهِمَا بِلِسَانِهِ وَ لَا نَبْغِي بِذَلِكَ
بَدَلًا وَ لَا نَرَى مِنْ أَنْفُسِنَا عَنْهُ حِوَلًا أَبَداً أَشْهَدْنَا
اللَّهَ وَ كَفىٰ
بِاللّٰهِ شَهِيداً* وَ أَنْتَ عَلَيْنَا بِهِ شَهِيدٌ.[3]الحمد
لله الذی جعلنا من المتمسکین بولایة امیر المومنین
و الأئمة علیهم السلام.