موضوع : با توجه به اینکه علم منطق برای آنست که خطاهای ذهن مشخص وجلوگیری شود,آیا کسیکه ریاضی و منطق ریاضی خوانده برای فهم فلسفه نیازی به خواندن منطق قدیم دارد؟

پرسش:

با توجه به اینکه علم منطق برای آنست که خطاهای ذهن مشخص وجلوگیری شود,آیا کسیکه ریاضی و منطق ریاضی خوانده برای فهم فلسفه نیازی به خواندن منطق قدیم دارد؟

پاسخ:

سوال شده که نطق قدیم برای تنظیم ذهن و جلوگیری از اشتباه ذهن بوده است اگر کسی ریاضی خوانده باشد و منطق ریاضی هم خوانده باشد و ذهنش از طریق ریاضی منظم شده باشد آیا احتیاج به خواندن منطق قدیم دارد یا نه؟ و همان فایده ای که منطق قدیم می رساند از جای دیگر تحصیل کرده است آیا می تواند به همین فایده ای که به دست آورده اکتفاء کند یا ناچار است که منطق قدیم را بخواند تا از طریق این هم فایده ای برده باشد.

جواب سوال این است که ریاضی و هم چنین منطق ریاضی کاملا ذهن را منظم می کند و کاری می کند که ذهن به هر مطلبی اعتماد نکند بلکه تا مطلبی ثابت نکند قانع نشود، این امتیازها برای منطق ریاضی و خود ریاضی است، ذهن هم باز می شود و راحت تر می تواند به سوی مطلب برود،راحتتر می تواند مطالب را دقیق، تنظیم کند،این فواید بر خواندن ریاضی و منطق ریاضی مترتب است اما چون فلسفه ما با منطق قدیم نوشته شده است ناچار است که منطقق قدیم را بخواند، برای کسی که می خواهد فلسفه را بخواند چون در سوال هم این طورآمده است که« آیا کسی که ریاضی و منطق ریاضی خوانده برای فهم فلسفه نیازی به خواندن منطق قدیم دارد؟»

پاسخ به سوال مثبت است هم برای خواندن فلسفه و هم برای خواندن کلام،نیاز به خواندن منطق قدیم داریم زیرا مطالبی که در این دو علم (فلسفه و کلام) آمده، همه با زبان منطق قدیم مطرح شده اند یعنی نویسنده در ذهنش بوده است که مطلب را فردی که آشنا با منطق است باید بخواند و کسی که این مطلب را می خواند و به منطق آشنا باشد پیداست خیلی بهتر این مطالب کلامی و فلسفی را دریافت می کند ،بنا بر این برای خواندن فلسفه و کلام حتما احتیاج به خواندن منطق قدیم هم داریم.

علاوه بر این ممکن است که آن محفوظ بودن ذهن از اشیاء از طریق ریاضی حاصل نشود چون ریاضی نمی تواند قوانین فکر کردن به انسان بدهد،ریاضی قوانین دیگری را متکفل است و متعهد است و به مصون بودن ذهن از خطا کاری ندراد،خودش سعی می کند که از خطاء محفوظ بماند ولی راهمصون کردن را بیان نمی کند،خودش عملا مصون می کند ذهنش را تا خطایی از او صادر نشود ولی راه مصون کردن را بیان نمی کند. علی الخصصو که راه های منطقی مورد استفاده ریاضی دان قرار می گیرد ولی به صورت منطقی بیان نمی شود یعنی فقط ریاضی از منطق استفاده می کند و دلایل ریاضی را رد قالب منطقی می ریزد.

ما برای خواندن ریاضی هم نیاز به منطق داریم پس نمی شود منطق قدیم را کنار گذاشت،منطق را می خوانیم تا هم بتوانیم استفاده کنیم و هم بتوانیم استفاده برسانیم و کسانی که منطق خوانده اند می دانند که تبیین منطقی تاثیر خیلی بیشتری دارد،تبیین ریاضی هم خوب است اما منطق در تمامی علوم به ما می گوید: چگونه تبیین کنید،ریاضی فقط خودش را با بیان خوب ارائه می دهد نه این که روش برای بیان چیزهای دیگر باشد،منطق روش هست ولی ریاضی روش نیست،پس با خواندن ریاضی ما بی نیاز از خواندن منطق قدیم نمی شویم،البته لازم نیست منطق قدیم در حد عالی خوانده شود و همین اندازه که تسلط ما را درست کند کافی است.