درس خارج اصول استاد قادر حیدری‌فسائی

1403/03/23

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: ملازمات عقلیّه/ غیر مستقلّات عقلیّه/ مسئله دوّم: مسأله مقدّمه واجب

جواب پنجم از طرف محقّق اصفهانی:

صغری: مبنای اشکال، معلولیّت وجوب مقدّمه از وجوب ذی المقدّمه است (اگر وجوب مقدّمه معلول وجوب ذی المقدّمه باشد، اشکال بر مقدّمات مفوّته وارد است).

کبریٰ: معلولیّت وجوب مقدّمه از وجوب ذی المقدّمه، باطل است (اگر وجوب ذی المقدّمه علّت برای وجوب مقدّمه باشد، باید وجوب ذی المقدّمه در سلسله‌ی علل وجوب مقدّمه قرار بگیرد و حال آنکه وجوب ذی المقدّمه در سلسله‌ی علل وجوب مقدّمه قرار نگرفته است چون در فرض وجوب مقدّمه، سلسله‌ی علل وجوب مقدّمه عبارت است از: شوق آمِر به ذی المقدّمه سپس شوق به مقدّمه سپس عدم مانع از امر به مقدّمه سپس اراده‌ی امر به مقدّمه سپس امر به مقدّمه سپس وجوب مقدّمه. در این سلسله، وجوب ذی المقدّمه وجود ندارد اگر چه شوق به ذی المقدّمه و مقدّمه حاصل است ولی شوق به ذی المقدّمه به خاطر وجود مانع از امر که عدم دخول وقت ذی المقدّمه باشد، به حدّ اراده‌ی حتمیّه نمی‌رسد. بر خلاف شوق به مقدّمه. بنابراین، وجوب مقدّمات مفوّته قبل از وجوب ذی المقدّمه نه تنها بدون محذور است بلکه لازم است).

نتیجه: مبنای اشکال، باطل است و با بطلان مبنا، اشکال نیز باطل خواهد بود.