استاذ سیدمنذر حکیم

درس خارج فقه

90/10/07

بسم الله الرحمن الرحيم

موضوع: فقه نظام اجتماعی

﴿إِنْ يَمْسَسْكُمْ قَرْحٌ فَقَدْ مَسَّ الْقَوْمَ قَرْحٌ مِثْلُهُ وَتِلْكَ الْأَيَّامُ نُدَاوِلُهَا بَيْنَ النَّاسِ وَلِيَعْلَمَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَيَتَّخِذَ مِنْكُمْ شُهَدَاءَ وَ اللَّهُ لَا يُحِبُّ الظَّالِمِينَ﴾[1]

 

در این آیه شریفه خداوند می‌فرماید نسبت به شرایط سختی که برای مسلمین پیش آمد، شما از این زاویه به این واقعه نگاه کنید:

اولا اگر شما آسیب دیدید، آنها را مثل شما دچار آسیب و ضربه شده‌اند.

ثانیا و از آن مهمتر این است که این ۷۰ نفری شهید شدند، شما فقط همین را نبینید. بلکه خداوند اهداف بلندی در ورای این مسائل دارد. خداوند در اینجا درجه ایمان مؤمنین را در این گرفتاری و امتحان، می‌آزماید و مشخص می‌شود چه کسانی ثابت قدم و پایدارند.

دقیقا مانند اینکه یک نفر اگر در معرض سکته باشد، و نشانه های آن بروز نکند چه می‌شود؟ بطور ناگهانی فوت می‌کند. بدون اینکه شخص آمادگی مقابله با این مرض را داشته باشد. اما اگر نشانه‌های آن بروز پیدا کند، فرصت اصلاح و معالجه می‌یابد.

به همین وزان در یک جامعه نیز اگر سنت ابتلاء و تمحیص جاری نشود، ناخالصی های این جامعه رو نمی‌شود، و در موقع بحران، این جامعه آمادگی ایفای رسالت خود را ندارد.

و نکته مهم دیگر این است که چون خدا می‌خواهد از میان امت شهید انتخاب کند، و او را معیار عملی و الگو برای جامعه قرار دهد، پس ناراحت نشوید، و از این زاویه مثبت به ماجرا نگاه کنید. لذا یک شهید یک جمعی را در یک خانواده متحول می‌کند.


[1] السورة آل عمران، الأية 140.