موضوع:
ادامه ی بررسی بیانات آخوند مبنی بر اینکه
ماهیت حکایت وجود است
(عبارات
آخوند ظهور قوی ای دارد در اینکه ماهیت واقعیت
خارجی ندارد و امری ذهنی است. اما آخوند عباراتی دارد که
نمیشود از آنها صرف نظر کرد و بیانگر این است که ماهیت در
خارج هست. دسته ی سوم از بیانات آخوند این است: )
3 أن الوجود فی مرتبة ذاته و هویته مصداق للماهیة.فراجع:
أجوبة
الرسائل النصیریة، مجموعه رسائل فلسفی صدر المتألهین
ص172-173
فالمعلول الأول مشتمل علی أمرین
أحدهما الوجود و ... فی مرتبة ذاته.الأسفار/ ج1/ ص66-67
الماهیة متحدة ... لکن فی مرتبة هویة ذاته.الأسفار/ ج6/ ص252
کل هویة وجودیة هی مصداق ...البسیطة.المشاعر، مجموعه رسائل فلسفی/ ج4/ ص357-358
و
عارضیة الوجودیة ... فوجود کل شیء هو فی ذاته مصداق
للماهیة علیه.4 أن الوجود عین الماهیة فی الخارج.فراجع:
الأسفار/ ج1/ ص68
الوجود نفس ثبوت الماهیة ...بالذاتیات.الأسفار/ ج1/ ص119-120
قد دریت ... نفس کون
الماهیة.الأسفار/ ج1/ ص292
فی إثبات أن وجود الممکن عین ماهیته خارجا.[1]
الأسفار/ ج1/ ص504
علمت سابقا ... فی نفس الأمر.الأسفار/ ج4/ ص153
المغایرة فی المفهوم ... عین جسمیته.الأسفار/ ج6/ ص317-318
کل وجود هو عین ما یوجد به
من الماهیات من حیث هی موجودة.الأسفار/ ج7/ ص92
کما أن وجود الإنسان عین الإنسان.تعلیقات الهیات شفاء/ ج1/ ص383
الوجود عین
الماهیة خارجا ... اعتبار العقلی.رساله ی شواهد الربوبیة، مجموعه رسائل فلسفی/ ج1/
ص406-407
فالوجود و إن کان غیر ماهیة ... فی نفس الأمر.شرح الهدایة الأثیریة/ ص337
وجود کل ماهیة
عین تلک الماهیة ... نحوا من الاتحاد.المسائل القدسیة، مجموعه رسائل فلسفی/ ج4/ ص233
إن وجود کل
ممکن ... نحوا من الاتحاد.مشاعر، مجموعه رسائل فلسفی/ ج4/ ص361 و ص364
الوجود
عین الماهیة خارجا. وجود کل ممکن عین ماهیته خارجا.5 أن الماهیة عین الوجود فی الخارج.فراجع:
الأسفار/ ج1/ ص68-69
المبدأ و المعاد/ ص41
اتصاف الماهیة بالوجود ... هو وجودها.6 لیس بین الوجود و الماهیة تغایر فی
الواقع.الأسفار/ ج1/ ص66-67
ثم إن اتصاف الماهیة ... بل هما فی الواقع أمر واحد.الأسفار/ ج1/ ص72
الحق عندنا کما مر ... الأسفار/ ج1/ ص78
لا نزاع لأحد ... لا بحسب العین.الأسفار/ ج5/ ص253
و أن النقض ... بحسب التحلیل العقلی فی الذهن.تعلیقات شفاء/ ج1/ ص374
و أن النقض ... بحسب
التحلیل العقلی فی الذهن.7 لیس الوجود زائدا علی الماهیة فی الواقع.الأسفار/ ج1/ ص289
زیادة وجود الممکن علی ... بحسب الذات و الحقیقة.الأسفار/ ج1/ ص294-295
فالحق کما سبق ... لا فی
العین.الأسفار/ ج3/ ص355
زیادة الوجود ... و الماهیة تابعة له.الأسفار/ ج4/ ص377
زیادة الوجود ... لا بحسب الواقع.8 الوجود عین الماهیة کما أن صفاته تعالی
عین ذاته.
الأسفار/ ج1/ ص289-291
زیادة الوجود الممکن ... صفاته
الکمالیة.العرشیة/ ص13
أن عالم الأسماء ... ذلک الممکن.مشاعر، مجموعه رسائل فلسفی/ ج4/ ص394
کما أن وجود الممکن
... ذاته المقدرة.