درس خارج فقه احمد فرخ‌فال

موضوع: ولاية الفقيه/أقسام الولاية /اقسام و انواع فرمانروایی

در موضوع تعاملات حکومت و ولایت نظر فقها را گفتیم ، دلالت عقل را بر لزوم حکومت مطرح کردیم ، ادله ولایت و جایگاه ولایت را مطرح کردیم و تعاملات حاکمیت را با ولایت را و حاکمیت با مردم و ولایت با مردم را بیان کردیم ، اما اقتضای درس خارج فقه این است که نگاهی به دنیای امروز بکنیم و ببینیم اندیشمندان و فرهیختگان و دانشمندان و... دنیای آموزش جدید و آن چه که اتفاق در تاریخ و در ارتباط با حکومت ها هست چیست ، ما از مبانی اسلام اثبات لزوم حکومت کردیم و با دلالت عقل و سنت و تاریخ اسلام اثبات کردیم که نیاز به حاکمیت است و نقش ولایت را مطرح کردیم ، حال ببینیم در کنار این قرا« و سنت و تاریخ اسلام در دنیای بشری و تاریخ بشری چه نوع حکومت ها و ساختارهای قدرت وجود داشته است و به لطف حق تعالی به یک جمع بندی اثبات کنیم آنچه که اسلام می گوید و آن چه که روایات و آیات و سنت می گوید اولی از همه نظرات است ، بنابراین مقداری عزیزان چند جلسه ای صبور باشند تا بتوانیم حق مطلب را ادا کنیم و جمع بندی متناسبی را با خارج فقه این مبحث تعاملات ولایت و حاکمیت را به پایان برسانیم .

فرمانروایی مردم بر مردم : شیوه های قدرت و ساختار قدرت و شیوه های حکومت در دنیا گفته اند : کنفدراسیون ، فدرال ، جمهوری فدرال ، امپراتوری و حکومت های متمرکز که اینها منابع قدرت هستند و شکل و کیفیت اینها هم به اشکال مختلف است ، بعضی با شکل و صورت دموکراسی است یعنی مردم بر مردم حکمرانی کنند که دموکراسی بعنوان فرمانروایی مردم را تقسیم کردند به : گاهی مستقیما و گاهی نیابتی و گاهی به صورت لیبرالیسم اداره می شود و گاهی به صورت سوسیالیسم اداره می شود و گاهی شبه دموکراسی است و اینها انواع حکومت مردم بر مردم ذکرشده است .

فرمانروایی گروهی بر مردم : بعضی از حکومت ها فرمانروایی یک گروه بر مردم است ، این یک گروه گاهی بر مبنای نخبه سالاری است ، گاهی دیکتاتوری نظامی است ، گاهی سرباز سالاری است و گاهی حاکمیت دینی است مثل زمانی که کلیساها حکومت می کردند ، گاهی حزب سالاری است .

فرمانروایی فرد بر مردم : بعضی از حکومت ها فرمانروایی اقتدار گرایی است یعنی یک نفر قدرت را به دست می گیرد و بر مردم حکومت می کند ، مثل رضا شاه که با قدرت انگلیس بر مردم حکومت می کرد .

فرمانروایی اقتدار گریزی : فرمانروایی اقتدار گریزی است یعنی برای هیچ کس فرمانروایی قائل نشدن یعنی آنارشیسم ، آنوکراسیم ، مینارشیسم ، در اینجا کسی قدرت نباید داشته باشد که مشاهده می کنید حرج و مرج فراوان بوجود می آید .

فرمانروایی جمهوری : پادشاهی مشروطه ، پادشاهی مطلقه قانون گرا ، انتخاباتی جهموری ریاستی جمهوری پارلمانی ، اینها انواع حکومت ها و شکل های مختلف حکومت ها هستند که شکل می گیرند ، در دسته بندی های که انجام دادند مثلا دسته بندی های شایسته سالاری .

در ادامه استاد مطالبی را بیان کردند در مورد گروه ها و حکومت ها و جمهوری ها که توصیه می شود به فایل صوتی مراجعه شود .