1400/11/23
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: تعاملات بشری/مبحث امربه معروف و نهی از منکر/
ادامة فتاوای مرحوم امام در مورد شرط دوم امربه معروف و نهی از منکر : احتمال اثرگذاری
استاد : اما مسئله 10 که گفتیم بعداً عرض خواهیم کرد :
لَو عَلِمَ أنَّ اَمرَ شَخصٍ خَاصٍ مُؤَثِّرٌ في الطَّرَف دونَ اَمرِهِ وَجَبَ اَمرُهُ بِالأمر إذَا تَوَاکَلَ فیه مَعَ اجتِمَاعِ الشَّرَائِطِ عندَه .
استاد : بحث امر به معروف و نهی از منکر تا این‌جا این‌گونه بود که امر یا نهی بی واسطه صورت می‌گرفت . سئوال این است که آیا امر به معروف یا نهی از منکر بصورت وکالتی هم ممکن است؟
مرحوم امام می‌فرمایند : امربه معروف و نهی از منکر از آن دسته از واجباتی است که توکیل بردار است و می‌توان به وکالت از کس دیگری انجام شود .
مسئله 16 : لَو عَلِمَ أنَّ نَهیَهُ مَثَلاً مُؤَثِّرٌ في تَرکِ المُحَرَّمِ المَعلوم تَفصیلاً وَ ارتِکابِ بَعضِ الأطرَافِ المَعلومِ بِالإجمَال مَکاناً فَالظَّاهِر وُجوبُهُ إلَّا مَعَ کونِ المَعلومِ بِالإجمَال مِنَ الأهمِّیَّةِ بِمَثَابَةِ مَا تَقَدَّم دونَ المَعلومِ بِالتَّفصیل فَلا یَجوزُ فَهَل مُطلَقُ الأهَمِّیَّة یُوجِبُ الوُجوبِ ؟ فیه إشکالٌ .
استاد : اگر آمر دید با امر یا نهی او ، مُحَرَّمِ باتَّفصیل ترک می‌شود اما محرّمِ معلوم به علم اجمالی جایگزین آن خواهد شد ، حال در این فرض باید امر به معروف و نهی از منکر نمود یا خیر؟ مرحوم امام می‌فرمایند : در این‌جا از باب اهمیّت ، امر به معروف و نهی از منکر واجب است به عبارت روشن‌تر مبنای مرحوم امام این‌گونه شد که : دفع أهم به مهم و دفع افسد به فاسد خصوصاً در جائی که افسدی که از آن جلوگیری به عمل می‌آید جزء خطوط قرمز شارع باشد ، این‌جا امر به معروف و نهی از منکر تعیناً وجوب پیدا می‌کند . اما اگر افسد از مواردی که جزء خطوط قرمز شارع است نباشد ، فیه تأمُّلٌ .
این تأمّل برای چیست؟ برای این است که در واقع آمر می‌دانست با حرکت او فاعل مرتکب حرام دیگری می‌شود .