درس خارج فقه احمد فرخ‌فال

موضوع: تعاملات بشری/مبحث امربه معروف و نهی از منکر/

مرحوم امام (ره) : احتمال تأثیر موجب وجوب امربه معروف و نهی از منکر است مگر جایی که وهن شریعت باشد .

استاد : در ذیل مسئله هفتم تحریر الوسیلة مرحوم امام (ره) توضیحات مفصلی را در مورد این‌که علم اجمالی منجّز تکلیف است یا نیست ، بیان کردیم .

در جلسة گذشته مسئلة هشتم تحریرالوسیله بیان شد و عرض کردیم که وجوب یادشده در این مسئله از نوع وجوب مقدمی است و متوجه کسانی است که متکفل اجرا و اقامة امربه معروف و نهی از منکر در سطح جامعه به‌صورت سازمان یافته هستند ، نه تمام آحاد جامعه .

مسئله 9 : لَو اَمَرَ بِالمَعروف أو نَهَي عَنِ المُنکَر في مورِدٍ لایَجوزُ لَه یَجِبُ عَلي غَیرِهِ نَهیُهُ عَنهُما .

استاد : اگر مشاهده شد کسی که امریا نهی می‌کند کارش درست نیست و اشتباه عمل می‌کند ، مرحوم امام می‌فرماید که متنبه کردن این فرد واجب است .

مسئله 10 : لَو کانَ الأمرُ أوِ النَّهيُ في مورِدٍ بِالنِّسبَةِ إلي بَعضٍ موجِباً لِوَهنِ الشَّریعَةِ المُقَدَّسَةِ وَ لَو عِندَ غَیرِهِ لایَجوزُ خُصوصاً مَعَ صِرفِ اِحتِمَالِ التَّأثیر إلَّا أن یکونَ المورِدُ مِنَ المُهِمَّات وَ الموَارِد مُختَلِفَة .

مرحوم امام می‌فرمایند که : اگر امر و نهی در یک موردی نسبت به بعضی از افراد موجب وهن شریعت شود ، این امر یا نهی جایز نیست . آری در بعضی موارد وهن شریعت صورت می‌گیرد اما شرایط آن به گونه‌ای است که انجام آن اولویت دارد .

بنابراین مرحوم امام تنها در یک جا می‌فرمایند صرف احتمال تأثیروظیفه آور نیست و امربه معروف با وجود احتمال تأثیر واجب نمی‌شود و آن هم جایی است که وهن مذهب و شریعت گردد و إلا در بقیة موارد ، صرف احتمال وجود تأثیر موجب وجوب امربه معروف و نهی از منکر خواهد بود .