1400/09/02
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: تعاملات بشری/مبحث امربه معروف و نهی از منکر/
مرور نظر مرحوم صاحب جواهر در مورد اطلاق وجوب امربه معروف و نهی از منکر
استاد : مرحوم صاحب شرایع فرمود: وجوب در امربه معروف و نهی از منکر برای زمانی است که امکان اثر گذاری باشد و اگر ظن غالب یا علم پیدا شد که اثرگذاری ندارد ، وجوب ساقط می‌شود .
مرحوم صاحب جواهر در جواب ایشان فرمود : وقتی می‌گوئید با امکان (احتمال) اثرگذاری وجوب حاصل می‌شود ، چرا می‌گوئید با ظن غالب وجوب ساقط می‌شود ؛ ظن غالب یعنی احتمال خلاف دارد یعنی احتمال اثر گذاری هم وجود دارد و این نقض حرف اول خودتان است. حرف اول ایشان این است اگر احتمال اثرگذاری بود ، امربه معروف یا نهی از منکر وجوب دارد ، حرف دوم ایشان این است : ظن غالب به عدم اثرگذاری وجوب را ساقط می‌کند .
ایشان به روایاتی هم استناد نمود که با وجود ظن غالب به عدم اثرگذاری اما وجوب امربه معروف و نهی از منکر پابرجاست و حرف دوم صاحب شرایع درست نیست .
آری اگر علم پیدا شد که امربه معروف یا نهی از منکر اثرگذاری ندارد ، هم این‌که روایات سقوط وجوب را تأیید می‌کند و همین این‌که موضوع منتفی می‌شود ، چون موضوع امربه معروف و نهی از منکر این است که آثارش مترتب گردد و حال آن‌که علم حاصل شده یا به عبارت بهتر هیچ احتمال اثرگذاری وجود ندارد لذا آری در این‌جا امربه معروف یا نهی از منکر وجوب نخواهد داشت .
پس اطلاق امربه معروف و نهی از منکر تنها در این صورت ازبین رفته و وجوب ساقط می‌شود و در غیر این‌صورت اطلاق وجوب پابرجاست .