درس خارج فقه استاد حمید درایتی

99/09/03

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: کتاب الشركة/شرکتهای سهامی /کیفیت تقسیم سود در شرکتهای تضامنی

كيفيت تقسيم و توزيع سود

مقتضى شركت تضامنى آن است كه منافع به نسبت سهم الشرکه تقسيم شود مگر آنكه در شركتنامه غير از اين ترتيب را معين كرده باشند [1] كه در اين صورت ممكن است سود بيشتر از نسبت سرمايه را كسب كند يا ضرر كمتر از نسبت سرمايه را محتمل شود.

قانون گذار نسبت به تعيين سود تضمينى ورود نكرده و زمان خاصى را براى تقسيم سود معين ننموده است و هرآنچه در شركتنامه قيد شده باشد لازم الاتباع خواهد بود.

همچنين الزام قانونى نسبت به پرداخت سود نقدى وجود ندارد بلكه توزيع سود به شكل غير نقد حتى تهاتر حصه سود با بدهى هريك از شركاء به شركت على القاعده جائز خواه بود، مگر اينكه در شركتنامه (اساسنامه) كيفيت خاصى براى آن معين شده باشد.

مضافا به اينكه قانون براى شركت تضامنى (بر خلاف شركت سهامى) سود انباشته و ذخيره احتياط پيش بينى نكرده و در مقابل آن سقفى معينى براى پرداخت سود قرار داده نشده است . تنها الزام قانونى نسبت به اين قضيه آن است كه جبران كاهش سرمايه از منافع حاصله ى شركت را شرط توزيع منافع [2] و سود بين شركاء دانسته است. [3]

[1] ماده ١١٩ قانون تجارت :در شرکت تضامنی منافع به نسبت سهم الشرکه بین شرکاء تقـسیم مـی شـود مگر آنکـه شـرکتنامـه غیرازاین ترتیب را مقررداشته باشد.

[2] منظور از اين منافع، منفعت ناخالص است و الا منفعت خالص بعد از تهاتر سود و زيان محقق مى شود.

[3] ماده ١٣٢ قانون تجارت :اگر در نتیجه ضررهای وارده سهم الشرکه شرکاء کم شود مادام که این کمبود جبران نشده تادیه هر نـوع منفعت به شرکاء ممنوع است.