موضوع: کتاب الديات/فصل دوم: میزان و مقدار دیه /مسئله هشتم دیه دندان «2»

(الثامنة: في الأسنان) بفتح الهمزة (الدیة و هی ثمان و عشرون سنّا)

(الدیة)

بیان مطلب اوّل: حکم از بین بردن دندانهای اصلی

این مطلب مشتمل بر دو حالت می باشد:

    1. کندن دندانها از ریشه؛

    2. شکستن دندانها با بقای ریشه.

در مورد حالت اوّل به اجماع فقهاء دیه کامل ثابت می گردد لذا شارح در مسالک می فرمایند: «لا خلاف في ثبوت الدیة لجملة[1] الأسنان ...»[2] و در ما نحن فیه ذیل عبارت مصنّف: «و تثبت دیه السنّ بقلعها مع سنخها[3] »، قید «إجماعا» می آورند.[4]

صاحب جواهر«ره» نیز بعد از نقل حکم مذکور از محقّق حلّی«ره» می فرمایند: «بلاخلاف أجده فیه کما اعترف به في کشف اللثام و محکي الخلاف و الغنیة بل عن ظاهر المبسوط الإجماع علیه بل هو صریح محکي التحریر، مضافا إلی ما سمعته من النصوص»[5] .

در این زمینه روایاتی نیز وارد شده است؛ مثلا مرحوم شیخ حرّ عاملی در وسائل الشیعة نقل می نمایند: «و بالإسناد عن یونس، عن محمّد بن سنان عن العلاء بن فضیل عن أبی عبد اللّه«علیه السّلام» قال: إذا قطع الأنف من المارن ففیه الدیة تامّة و في أسنان الرجل الدیة تامّة و في أذنیه الدیة کاملة و الرِّجْلان و العینان بتلک المنزلة»[6] .

در قانون مجازات اسلامی نیز در ابتدای مادّه ۶۱۶ آمده است: «از بین بردن تمام دندانهای دائم بیست و هشت گانه دیه کامل دارد ...»

خلاصه آنکه در مورد حالت اوّل نسبت به اصل ثبوت دیه کامل، في الجملة اختلافی نمی باشد و لکن در دو مورد اختلاف شده است؛ یکی در مورد کیفیّت تقسیم دیه بر دندانها و دیگری در مورد شرایط اثبات دیه کامل.