درس خارج فقه استاد میرزا محمدحسین احمدی‌فقیه‌یزدی

موضوع: انواع معادن وجایگاه آب در معادن

برای آب هزینه زیادی صرف نمی گردد،امروز در صنایع مختلف آب نقش اساسی دارد،

مبسوط: مالکیت آب جزو معادن است که معادن را دوقسم ظاهری وباطنی دانسته وآب معدن ظاهری است واحکام معادن ظاهری برآن بار می گردد که قابل حیازت است وهرکس حیازت کند برای استفاده است ولی مالکیت ندارد،چون معدن ظاهریه است ومثل تحجیر است البته که اولویت هم مثل تحجیر ندارد وفقط هرچه مصرف کرد برای او می شود وآنچه مصرف نکرد مالکیت برای او پیدا نمی شود،وجنبه فردی ندارد که یک نفر مالک شود وجنبه عمومی دارد،واولویت پیدا شده بعد تصرف است وصرف تقدم ارجحیت نمی اورد.

پس از معادن ظاهری بودن واولویت پیدا نمی شود میشود از مواردی که با مردم مساوی است وتقدم اولویت ومالکیت نمی آورد وهرچه مصرف کرده مالک است.

صاحب جواهر:

نه انفال است ونه ازموارد حیازت که مالکیت قطعی داشته باشد وبلکه از مشترکات است که همه مساوی در آن هستند.

قصدتملک:

معادن باطنی استخراج می خواهد وزحمت دارد ومالکیت تعلقی دارد واولویت درش دارد وسبقت مالکیت آور است.

شیخ طوسی گفت آنچه برای آشکار کردن تلاش وخرج می شود معادن باطنی است پس آب چشمه ورودخانه معادن ظاهری است

ولی مثل قنات معادن باطنی است.

معادن ظاهری مشترکات ومباحات عامه است.

احکام ظاهری برای آب ظاهری واحکام باطنی برای آب باطنی.