درس خارج فقه استاد میرزا محمدحسین احمدی‌فقیه‌یزدی

موضوع: ضابطه مندی مالکیت معنوی در موردآب

امروزمصادیقی اضافه شده تا مالکیت معنوی جایگاه خاصی پیداکرده مثل نشریات که فتواداده اند حق نشر مالکیتی نیست،برخی هم فتوا داده اند که مالکیت هست ولی باید قانون مند وضوابط مند باشد یعنی اصل آن پذیرفته شده است ولی منتظر قانون مندبودن آن هستند.

هردوقابل قبول است ولی باید ادله داشته باشیم برای پذیرش والا می شود نظریه استنباطی، که دلیل خاص برای نظری که منشا انتزاع ندارد ودلیلی برای مالکیت معنوی نیست نداریم وفقط دلیل آنان عدم دلیل بر مالکیت معنوی است.

پس دلیل آنان عدم دلیل است.

دسته دوم می گویند به طور طبیعی برای انسان مالکیت معنوی است به دلیل اقتضای اولیه طبیعی؛انسان هرچه متعلقات دارد جنبه مالی دارد وعرف اگر پذیرفت او مالک است به طور طبیعی مثل مالکیت اعضای بدن وسلطنت او بر آن می شود مالک وکم کم در عرف که پذیرفت شد می شود مال ودرنتیجه می تواند بیع کند و...

صاحب جواهر ره: درمواردمصرف زکات که آنان شرعاً مالک اند ومواردی که زکات حدمعین دارد این حق است وباید بپردازد اما اگر زکات در جایی که حدی ندارد جعل مالکیت صحیح نیست چون ضابطه ندارد.

ایشون هم روی ضابطه مندی رفته است.

دلیل دسته اول:عدم دلیل

دلیل دسته دوم:اقتضای اصل اولی

درمسئله ضابطه مندی در مالکیت معنوی در جامعه امروز است ، ظاهراً در کل دنیا روی ضابطه رفته است هرچند کم وزیاد وغلط هایی نیز است ولی اصل پذیرفته شده ی ضابطه مندی وجود دارد.