درس خارج فقه استاد میرزا محمدحسین احمدی‌فقیه‌یزدی

موضوع: اصل اولیه در انفال

﴿شَرَعَ لَكُمْ مِنَ الدِّينِ مَا وَصَّى بِهِ نُوحًا وَالَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ وَمَا وَصَّيْنَا بِهِ إِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى وَعِيسَى أَنْ أَقِيمُوا الدِّينَ وَلَا تَتَفَرَّقُوا فِيهِ كَبُرَ عَلَى الْمُشْرِكِينَ مَا تَدْعُوهُمْ إِلَيْهِ اللَّهُ يَجْتَبِي إِلَيْهِ مَنْ يَشَاءُ وَيَهْدِي إِلَيْهِ مَنْ يُنِيبُ﴾ ۱۳

عده ای گفتند اصل بر حذر ومنع وحرام بودن است مگر جایی که حکم به واجب ومستحب ومکروه ومباح وارد شده.

درباب انفال هم سوالات روات برای فهم اصل اولیه بود که وظیفه ما چیست.

برخی می گویند اصل اولیه اباحه است الاماخرج بالدلیل.

برخی می گویند بینابین است که مسائلی مربوط به خداوند که عبادیات است یا آنچه منجر به اطاعت او می شود مواردی که میزان اوامر شارع است نمی توان گفت یله ورها است ان یحسب الانسان ان یترک سداً، وهمه روی امر ونهی می گردد واماآنچه خارج از این دایره است می شود منطقه الفراغ و می شود در حیطه امرونهی وهرچه که متعلق این دو نگرفت آزاد هستی وتکلیفی برای خود مکلف درست می کند.

برخی مثل میرزای قمی ره(باب حضرت معصومه سلام الله علیهابنابه نظر مرحوم اراکی ره) می گویند اصل حذر و اباحه نباشد بلکه اصل اجتهادی باشد نه مثل مسببه بلکه فهم تکلیف به طریق اجتهاد که به اراده مکلف یا از ناحیه اجتهاد بر می گردد، از موارد اجتهادی ظن است که حجیت ذاتی دارد؛

میرزای قمی ره:مسئله موطن اجتهادی دارد، جایی که شما امر ونهی وتکلیف را شناختی روشن است اما جایی که چنین نیست به اجتهادبرمی گردد که یا بایدیقین کندشخص یا به نظر مجتهد رجوع کند وباید یک طرف قضیه رجحان پیدا کند وانسداد وانفتاح چیزهایی من درآوردی است وبهترین چیز این است که گفته شود رجحان، مثل کلمه مجازی که فضای مجازی گفته می شودکه این پیام رسان های اجتماعی حقیقی است چون حضور شخص هست، بلکه مجازی یعین عدم حضور که باید به روایات گفته شود مجازی ولازم نیست بحث کنیم راوی چنین است وچنان است چون همه اش مجازی است،

(رجاء یعنی رجاء رسیدن از معصوم باشد وعمل کنیم ونه این که رجاءثواب من جانب خداوند تعالی).