درس خارج فقه استاد میرزا محمدحسین احمدی‌فقیه‌یزدی

موضوع: اخلاق در قرآن

انفال

﴿بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَنْفَالِ ۖ قُلِ الْأَنْفَالُ لِلَّهِ وَالرَّسُولِ ۖ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَصْلِحُوا ذَاتَ بَيْنِكُمْ ۖ وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ﴾

بین گروه های مردمی که در جبهه بودند ودر محافظت رسول ص می کردند ومرز بان بودند و... نزاع شد.

اصلاح ذات بین کنید.

انفال چیست؟

اصطلاح خاص شرعی است؟

لغت مستعمل قبل از اسلام است؟

اصطلاح خاص قرآنی است مثل نماز نافله وغفلیه؟

نفل هم یعنی زیادی که وجود دارد مثل نماز نافله که زیادی است.

جنگجو که مقابل جنگجوی دشمن قرار می گیرد به طور معمول مقداری سلاح دارد که آن را می تواند برای خود بر دارد اما نفل وزیادی آن را باید بدهد به حضرت رسول ص.

اول باید معنا ی غنیمت که مقابل انفال است جدا کنیم، چون غنیمت اعم است از انفال وچیزی است که بدون پیش بینی وغیرمنتظره به دست انسان برسد چه در جنگ وچه در کسب وکار وچه وقتی که غنیمت شمرده می شود وبه طور کلی چیزی که انسان از ان فایده می برد چه مادی وچه معنوی.

غنیمت غیراز انفال است وبه دست آوردن غنیمت خمس دارد چه گنج وچه سود کسب وکار باشد.

تداخل مصداقی بین انفال وغنیمت هست ولی تداخل معنایی ندارند.

﴿مَا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَىٰ رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرَىٰ فَلِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَىٰ وَالْيَتَامَىٰ وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ كَيْ لَا يَكُونَ دُولَةً بَيْنَ الْأَغْنِيَاءِ مِنْكُمْ ۚ وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۖ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ(8حشر)﴾

فیء:

افاء یعنی هرجاکه از مال خود کسی روی بر گرداند که لازم هم نیست در جنگ چنانچه در روایت هست بلا خیل ولا رکاب باشد، می تواند به طور هدیه وبخشش باشد ومی تواند رها کردن باشد.

ابن سبیل بیشتر متوجه مهاجرین بوده که انصار باید آنان را کمک می کردند.

مواردی ممکن است فیءپیدا شود درحالی که اشخاص مامور حضرت رسول ص هستند که دارند مامورت جمع کردن مال را دارند وباید به حضرت رسول ص بدهد واگر ایشان بخواهد به انان می بخشد.

البته که اگر شخص برای کار خودش رفته است حتی اگر برای تبلیغ هم رفته باز اینجا اموال پیداکرده برای خودش است.

عام وخاص در منطق:

نمی شود این مطلب را همه جا پیاده کرد.

جمع مفهومی می شود عام وجمع بندی می کنید میگویید خاص.

به جهات مفهوم عام وخاص گفته می شود وعموم وخصوص در مفاهیم پیدا می شود وربطی به مصداق ندارد.

انفال از غنیمت وفیء جدا هست وممکن است که در مصداق یکی بشوند ولی مفهوماً از هم جدا هستند.

ایران مفتوح العنوه است وبدون جنگ دراختیار حضرت رسول صل الله علیه وآله قرار گرفته است.