درس خارج فقه استاد میرزا محمدحسین احمدی‌فقیه‌یزدی

1400/03/12

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: جایگاه تخیلیات در اعتباریات

 

قرارداد یاتعهدباید قابل اجرا باشد وبالمعاینه باشدوبه دید بیاید چون حقیقت وواقعیت گم نشود وقرار داد موهومی ودروغی نباشد

ولو عنوانی ذکر گردد مثل معاملات حرمی که عمدتا گفتند حرام وباطل است.

ومثل قمار بازی ها تخیلی است وواقعیت ندارد وورزش حقه بازی است وغیر از ورزش ریاضی باشد چون آن به واقعیت بر می گردد ولی قمار بازی قرارداد غیر حقیقی است.

اگر تعهد به جایی بر گردد که عقلاء اعتبار کرده اند اگر به منشا اعتباری بر گردد عیبی ندارد والا ارزشی ندارد

انعقاد قرار داد هم صحیح نیست وتعهد هم قبول نکردیم چون به واقعیتی بر نمی گردد.

يا شريف فقال قل يا أبا عبد الله قلت يا أبا عبد الله ما حقيقة العبودية- قال ثلاثة أشياء أن لا يرى العبد لنفسه فيما خوله الله إليه ملكا لأن العبيد لا يكون لهم ملك يرون المال مال الله يضعونه حيث أمرهم الله تعالى به- و لا يدبر العبد لنفسه تدبيرا و جملة اشتغاله فيما أمره الله تعالى به و نهاه عنه فإذا لم ير العبد لنفسه فيما خوله الله تعالى ملكا هان عليه الإنفاق فيما أمره الله تعالى أن ينفق فيه و إذا فوض العبد تدبير نفسه على مدبره هان عليه مصائب الدنيا و إذا اشتغل العبد بما أمره الله تعالى و نهاه لا يتفرغ منهما إلى المراء و المباهاة مع الناس فإذا أكرم‌ الله العبد بهذه الثلاث هان عليه الدنيا و إبليس و الخلق و لا يطلب‌ الدنيا تكاثرا و تفاخرا و لا يطلب عند الناس عزا و علوا و لا يدع أيامه باطلا فهذا أول درجة المتقين‌قال الله تعالى‌ ﴿تلك الدار الآخرة نجعلها للذين لا يريدون علوا في الأرض و لا فسادا و العاقبة للمتقين﴾[1]

این درجه اول تقوا است : تقوای عام که دنبال هوای نفس نیستند وعلو نمی خواهد2-تقوای خاص که در قلب عظمت میابد وقلب المومن عرش الرحمن می گردد واین درجات تقوا در کلام امام ع است

خلوت دل نیست جای صحبت اغیار دیو چو بیرون رود فرشته درآید

3-تقوای خاص الخاص که درجه اعلا است وغیر خدا استقلالی فرض نمی گردد الله نورالسموت والارض وهمه ی اثار برای خدا می داند وهیچ چیز را دارای استقلال نمی داند ووحدت برای او حاصل می گردد

عمیت عین لاتراک علیها رقیباً کور بادچشمی که تورا همیشه نبیند ومراقب نفس خود نباشد که به غیر تو دل نبندد

4-اخص الخاص که فقط وحدت هست وفقط به خدا توجه دارد واز مظاهر هم دور است وبرای معصومین ع است ترک اولی دارد وگریه ها برای مباحات وترک اولی ها است و غفلت را دور از عصمت می بیند

فتقوا الله ما استطعتم واطیعوا

اتقواالله حق تقاته

قلت يا أبا عبد الله أوصني فقال أوصيك بتسعة أشياء فإنها وصيتي لمريدي الطريق إلى الله عز و جل و الله أسأل أن يوفقك لاستعماله ثلاثة منها في رياضة النفس و ثلاثة منها في الحلم و ثلاثة منها في العلم- فاحفظها و إياك و التهاون بها قال عنوان ففرغت قلبي له فقال أما اللواتي في الرياضة فإياك أن تأكل ما لا تشتهيه فإنه يورث الحماقة و البله و لا تأكل إلا عند الجوع و إذا أكلت فكل حلالا و سم الله و اذكر حديث الرسول ما ملأ آدمي وعاء شرا من بطنه فإن كان لا بد فثلث لطعامه و ثلث لشرابه و ثلث لنفسه و أما اللواتي في الحلم فمن قال لك إن قلت واحدة سمعت عشرا- فقل إن قلت عشرا لم تسمع واحدة و من شتمك فقل إن كنت صادقا فيما تقول- فالله أسأل أن يغفرها لي و إن كنت كاذبا فيما تقول فالله أسأل أن يغفرها لك-

و من وعدك بالجفاء فعده بالنصيحة و الدعاء و أما اللواتي في العلم فاسأل العلماء ما جهلت و إياك أن تسألهم تعنتا و تجربة و إياك أن تعمل برأيك شيئا و خذ بالاحتياط في جميع ما تجد إليه سبيلا و اهرب من الفتيا هربك من الأسد و لا تجعل رقبتك للناس جسرا[2]

هرکس ریاضت نفس ندارد خدارا فراموش می کند

اول باید ریاضت نفس باشد وبعد حلم وبعد آنچه در علم است

چندین چراغ دارد

ان ابراهیم لحیم اواه منیب

چاه است و راه و دیدهٔ بینا و آفتاب

تا آدمی نگاه کند پیش پای خویش

چندین چراغ دارد و بیراه می‌رود

بگذار تا بیفتد و بیند سزای خوایش

پرخوری وزیاده روی حماقت می آورد

و الحاصل أن المال أعظم مصائد الشيطان إذ قل من لم يفتتن به عند تيسره له و كأنه محمول على الغالب إذ قد يكون لا يفتتن بالمال و يفتتن بحب الجاه و بعض الشهوات الغالبة و قيل فإذا أعياه أي أعجزه عن كل شهوة و لذة و ذلك بأن يشيب‌ كما ورد في حديث آخر يشيب ابن آدم‌ و يشب فيه خصلتان الحرص و طول الأمل.[3]

امرنامترفیها ﴿وَإِذَا أَرَدْنَا أَنْ نُهْلِكَ قَرْيَةً أَمَرْنَا مُتْرَفِيهَا فَفَسَقُوا فِيهَا فَحَقَّ عَلَيْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْنَاهَا تَدْمِيرًا﴾

و هنگامی که بخواهیم شهر و دیاری را هلاک کنیم، نخست اوامر خود را برای «مترفین» (و ثروتمندان مست شهوت) آنجا، بیان می‌داریم، سپس هنگامی که به مخالفت برخاستند و استحقاق مجازات یافتند، آنها را به شدّت درهم می‌کوبیم.

از سنت الهی است که اگر نعمت بود وفسق آمد وخوش گذرانی آمد او هم درهم می کوبد

مترفیها را علامه ره معنا به متروک می کند

هیچ چیز شر محض نیست وهیچ چیز خیر محض نیست

به نسبت اراده انسان بر می گردد

ممکن است چیزی برای من خیر وبرای دیگری شر باشد وبرعکس

سنت خداست که او با اراده انسان کار می کند

اخردعوانا ان الحمدلله رب العالمین

خدایا شکر

یاصاحب الزمان قربونت برم

اللهم الرزقنا شهادت

 


[1] مشكاة الأنوار في غرر الأخبار، الشيخ الطبرسي، ج1، ص563.
[2] مشكاة الأنوار في غرر الأخبار، الشيخ الطبرسي، ج1، ص564.
[3] بحار الأنوار - ط دارالاحیاء التراث، العلامة المجلسي، ج70، ص22.