درس خارج فقه استاد میرزا محمدحسین احمدی فقیه یزدی

موضوع: طغیان

﴿أَمْ يَقُولُونَ بِهِ جِنَّةٌ ۚ بَلْ جَاءَهُمْ بِالْحَقِّ وَأَكْثَرُهُمْ لِلْحَقِّ كَارِهُونَ﴾[1]

یا آنکه می‌گویند که این رسول را جنونی عارض شده (که دعوی رسالت می‌کند)؟ (چنین نیست) بلکه دین حق را بر آنها آورده و لیکن اکثر آنها از حق روگردان و متنفرند.

﴿وَلَوِ اتَّبَعَ الْحَقُّ أَهْوَاءَهُمْ لَفَسَدَتِ السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ وَمَنْ فِيهِنَّ ۚ بَلْ أَتَيْنَاهُمْ بِذِكْرِهِمْ فَهُمْ عَنْ ذِكْرِهِمْ مُعْرِضُونَ﴾[2]

و اگر حق تابع هوای نفس آنان شود همانا آسمانها و زمین و هر که در آنهاست فاسد خواهد شد. (و کافران از جهل نسبت جنون به رسول ما دادند؛ چنین نیست) بلکه ما اندرز قرآن بزرگ را بر آنها فرستادیم و آنان از این اندرز خود اعراض کنند.

آنچه برای این ها فایده داشت ذکر بود یعنی از چیزهایی که موجب فساد در زمین می شود ذکر است.ذکر می شود قرآن یا یاد خدا باشد ویکی هم می شود راه ومسیرحق است که نباید فراموش شود ونباید ازآن اعراض کنند.

پس آنچه باعث فساد است یعنی آن راه حقی که باید بروند نمی روند.

پس یکی از چیزهایی که در آیات درباره فساد است یکی هواهای مردمان است که موجب فساد می شود ودوم هم اعراض از ذکر است که موجب فساد می شود.

زمینی که باید بار بدهد وآسمان باید باران ببارد ولی فساد در زمین این ها را نمی گذارد انجام بگیرد وبرعکس زلزله وغرش آسمان میشودکه فساد در آسمان وزمین این اتفاقات را ایجاد میکند.

ومن فیهن است که برای ساکنان در زمین فساد ایجاد می کنند .

ذکر می تواند به معنا حق باشد ویا به معنای رحمت الهی ویا ممکن است یاد خدا باشد ومی توان به قرآن هم معنانمود که در هرصورت رویگردانی از آن ذکر ایجاد فساد در زمین می کند.

﴿أَمْ تَسْأَلُهُمْ خَرْجًا فَخَرَاجُ رَبِّكَ خَيْرٌ ۖ وَهُوَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ﴾

﴿وَإِنَّكَ لَتَدْعُوهُمْ إِلَىٰ صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ﴾

﴿وَإِنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ عَنِ الصِّرَاطِ لَنَاكِبُونَ﴾

هرچه قدر به راه دعوت می شود اعراض می کنند.وکسانی که به آخرت ایمان ندارند به صراط مستقیم نمی آیند.

پس معنا فساد فی الارض به این جهت هوای نفس می رسد ودوم که ازذکر پروردگار دور می شود وباعث فساد در زمین می شود وسوم که این ها از صراط مستقیم که توجه به معاد است دور شدند که باعث فساد می شود.

۞ ﴿وَلَوْ رَحِمْنَاهُمْ وَكَشَفْنَا مَا بِهِمْ مِنْ ضُرٍّ لَلَجُّوا فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ﴾[3]

یکی از مشکلات جامعه طغیان است؛