درس خارج فقه استاد میرزا محمدحسین احمدی فقیه یزدی

موضوع: آسیب اجتماعی مشارکت افراد پست در امور اجتماع

باب كراهة مشاركة العبيد و السفلة و الفجار في الأمر[1]

امر یعنی امور اجتماعی که وارد کردن سفله در این امور درست نیست

قال أبو عبد الله ع‌ يا عمار إن كنت تحب أن تستتب لك النعمة و تكمل لك المروءة و تصلح لك المعيشة فلا تشارك العبيد و السفلةفي أمرك فإنهم إن ائتمنتهم خانوك و إن حدثوك كذبوك و إن نكبت خذلوك و إن وعدوك أخلفوك.[2]

عبید در تربیت این گونه بودند که به مسائل اجتماعی روشن نبودند وکاررا خراب می کردند و واگر این عبید وسفله را در امور خودت راه بدهی به تو سرانجام خیانت می کنند واگر حرفی بزنند دروغ می گویند حالا کذب به جزء است یا به کل که در هر صورت کاررا خراب می کند، اگر نکبتی از تو سر زد یعنی زشتی واشتباهی از تو سر زد خوارت می کنند وعیب را آشکار می کنند واگر وعده ای با تو بگذارند خلف وعده می کنند باتو.

سفله لایابا بما قال وبماقیل می شود به آنچه که به او از بدی ها می گویند بدش نمی آید واز هرچی هم بدی بگوید بدش نمی آید وبه اصطلاح چاله میدانی گفته می شودو بی رگ هستند.

البته سفله وعبید از لحاظ فرهنگی نزدیک به هم هستند که در عرض هم آمده اند.

قال و سمعت أبا عبد الله ع يقول‌ حب الأبرار للأبرار ثواب للأبرار و حب الفجار للأبرار فضيلة للأبرار و بغض الفجار للأبرار زين للأبرار و بغض الأبرار للفجار خزي على الفجار[3]

خوب ها وابرار محبت شان ودوستی شان باهم باعث ثواب برایشان است.

محبت فاجر ومهر او به ابرار ونیکوها فضیلتی برای ابرار می باشد.

بغض ودشمنی فاجرها از ابرار ونیکوها زینت است برای ابرار ونیکوها.

بغض وکینه ی ابرار از فاجر خواری فاجر می باشد.

جامعه خوب واسلامی این است که باید این چنین افراد در سطوح مختلف با هم باشند .

3- محمد بن علي بن الحسين في العلل عن أبيه عن محمد بن يحيى عن محمد بن أحمد عن موسى بن عمر عن محمد بن سنان عن عمار الساباطي قال: قال أبو عبد الله ع‌ يا عمار إن كنت تحب أن تستتب لك النعمة و تكمل لك المودة و تصلح لك المعيشة فلا تستشر العبيد و السفلة في أمرك فإنك إن ائتمنتهم خانوك و إن حدثوك كذبوك و إن نكبت خذلوك و إن وعدوك موعدا لم يصدقوك.[4]

مشاوره ی با عبید وسفله نکن که برخی مشاوره را مشارکت گرفته اند.

اگر دوست داری که نعمت برای تو ادامه دار باشد ومودت برای تو تکمیل گردد ومعیشتت درست باشد پس بااین دو گروه مشورت نکن که اگر این کار را کردی خیانت به تو می کنند و اگر حرف بزنند دروغ می گویند ودر نکبت تو خوارت می کنند واگر وعده دادند به تو تصدیق نمی کنند .

4- و عنه عن محمد بن يحيى عن محمد بن أحمد عن‌محمد بن الحسين عن ابن محبوب عن معاوية بن وهب عن أبي عبد الله ع قال سمعته يقول كان أبي ع يقول‌ قم بالحق و لا تعرض لما فاتك و اعتزل ما لا يعنيك و تجنب عدوك و احذر صديقك من الأقوام إلا الأمين و الأمين من خشي الله و لا تصحب الفاجر و لا تطلعه على سرك و لا تأمنه على أمانتك و استشر في أمورك الذين يخشون ربهم.[5]

قیام به حق کنید وبه آنچه که از دستت می رود وپابرجا نیست تعرض نکن ودوری کن از چیزی که به تو ربطی ندارد واتلاف عمر در این گونه مجالس ونشست وبرخواست ها که باعث بی بهرگی است حرام می باشد ولو مرحوم عاملی عنوان کراهت گذاشته است.

از دشمنت هم دوری کن واز دوست مکاشره هم بترس که از قوم تو حساب می شوند وفقط در اندازه سلام وعلیک باشد مگر با دوستی که امین است که از خدا می ترسد با این نشست وبرخواست داشته باش.

ولی با فاجر همراهی نکن وبه سر ورازت او را مطلع نکن وامانت هم نده واطمینان نداشته باش.

و در امورت با کسی مشاوره کن که از خدا می ترسد ومعاد را قبول دارد.

2- و عن علي بن إبراهيم عن أبيه عن بعض أصحابه عن إبراهيم بن أبي البلاد عمن ذكره رفعه قال: قال لقمان لابنه يا بني لا تقترب فيكون أبعد لك و لا تبعد فتهان كل دابة تحب مثلها و إن ابن آدم يحب مثله و لا تنشر برك إلا عند باغيه كما ليس بين الذئب و الكبش خلة كذلك ليس بين البار و الفاجر خلة من يقرب من الزفت يعلق به بعضه كذلك من يشارك الفاجر يتعلم من طرقه من يحب المراء يشتم و من يدخل مداخل السوء يتهم و من يقارن قرين السوء لا يسلم و من لا يملك لسانه يندم.[6]

ای فرزندم خیلی نزدیک نشو که باعث دوری می شود وخیلی هم دور نشو که باعث اهانت به تو شود.

هرچارپایی مثل خودش را دوست دارد وانسان هم مثل خودش را دوست دارد؛

لاعذبنه عذابا شدیدا:هدهد که پرسیدند حضرت از او ،عذاب شدید یعنی او را در قفس می کنیم که غیرهم جنس خودش باش تا نتواند انس بگیرد (شهید صدوقی ره) البته این را از روایت نقل کرده است.

انتشار ندهید الا نزد کسی که با تو ارتباط داشته باشد همانگونه که بین گرگ وقوچ خلت ودوستی نیست همچنین بین نیکوکار وبدکار خلت ودوستی بر قرار نیست.