درس خارج فقه استاد میرزا محمدحسین احمدی‌فقیه‌یزدی

موضوع: اثرکفران نعمت وعدم توکل در قران

﴿وَإِذْ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوْمِهِ يَا قَوْمِ اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَعَلَ فِيكُمْ أَنْبِيَاءَ وَجَعَلَكُمْ مُلُوكًا وَآتَاكُمْ مَا لَمْ يُؤْتِ أَحَدًا مِنَ الْعَالَمِينَ﴾[1]

نعمت های خدا را یاد بیاوردی،دربین شما انبیاء را قرار داد وپادشاهی وحاکمان را ازشما قرارداد وآنچه به دیگران نداد به شما داد.

﴿يَا قَوْمِ ادْخُلُوا الْأَرْضَ الْمُقَدَّسَةَ الَّتِي كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ وَلَا تَرْتَدُّوا عَلَىٰ أَدْبَارِكُمْ فَتَنْقَلِبُوا خَاسِرِينَ﴾

واردزمین مقدسی می شوید که خداوندبرای شما مقرر کرده است،ولی نباید بر گذشته برگردید که زیان بارخواهید شد وخودتان به خودتان خسران می زنید.

آیا خودشان می فهمیدند که بر خلاف طبیعت وآنچه خدا قرارداده می روند ومی فهمیدند راه اشتباه می روند یااز روی جهل ونادانی بود وتوجه نداشتند؟که آیه بعد معین می کند:

﴿قَالُوا يَا مُوسَىٰ إِنَّ فِيهَا قَوْمًا جَبَّارِينَ وَإِنَّا لَنْ نَدْخُلَهَا حَتَّىٰ يَخْرُجُوا مِنْهَا فَإِنْ يَخْرُجُوا مِنْهَا فَإِنَّا دَاخِلُونَ﴾

گفتند بله زمین مقدس است ولی در آن قومی زورگو هستند وتا آنهاباشند ما داخل نمی شویم.

مسئله طبیعی که آنها با موسی عاین گونه حرف زدند که ان یخرجوا منها فانا داخلون که اگر جبارین نباشند ما داخل می شویم.

تا قیامت چنین که عده ای صالحین با عده ای جبار در تقابل اند ودرمکانی پیدا میشوند ولازمه انتخاب واختیار است که می تواند هر دو را برگزیند وهردو گروه به وجود می آید.

توکل در ایه بعد قال رجلان من الذین یخافون انعم الله که از نعمات خدا وتکلیف دربرابر نعمت می ترسیدند که عمده نعمت خلیفه الله وحاکم زمین شدن وآتاکم من الله فضل ونعمت است وازآن می ترسیدند.

گفتند ادخلوا علیهم الباب که از ورودی شهر داخل شوید ،از دروازه شهر داخل گردید که اذا دخلتموه فانکم غالبون که اگر جایی ناباب وجبار هست واردشوید که حتما غالب می گردید.

ضابطه است که هرکس روی حق وحقیقت حرکت کند غالب می گردد.

آخر آیه است که علی الله فتوکلوا ان کنتم مومنین ،یکی اراده کردن ونترسیدن است ویکی توکل کردن که با توکل برنامه طبیعی جدی می شود وقوت می گیرد ونتیجه بخش می شود.

توکل واقعی وقتی که مومن واقعی باشد وایمان داشته باشد واگر ایمان نباشد نتیجه هم حاصل نمی شود ودر بنی اسرائیل توکل وایمان نبود والطاف خاصه الهی که پیامبران الهی قرار داده بود توجه نکرده وعلتش هم عدم توکلشان بود.

بنی اسرائیل شاخص کفران نعمت وعدم توکل بودند والا هرجا تکبر باشد وتوکل نباشد وکفران نعمت باشد همین اتفاق می افتد وهرجه توکل وایمان باشد نتیجه بخش می شود.