درس خارج فقه استاد میرزا محمدحسین احمدی‌فقیه‌یزدی

موضوع: اشکال نسبت مالکیت ومالک ومملوک در مالکیت معنوی

نسبت بین مالکیت وبین مالک ومملوک است در مالکیت معنوی مورد اشکال است.

فقهاءمیگویند این نوع ملکیت رابطه ای بین مالک ومملوک نیست ورابطه را ما به وجود می آوریم ومی خواهیم ملکیتی جانشین مالکیت حقیقی بگذاریم ونوعی ملکیت حقوقی بوجود بیاوریم.

مالک اشراف ذاتی نسبت به مملوک خود در اینجا ندارد ونمی تواند تسلط قطعی باشد ونمی توان ملکیت حقیقی به آن بار کرد واثر روی آن گذاشت.

نمی توان گفت هیچ کس غیر این فرد نمی تواند مالک باشد دلیلی ندارد وانحصار در ملکیت معنوی وجود ندارد والناس مسلطون علی اموالهم اینجا صادق نیست.

مالک در برخی موارد که همه حقوق را دارد نباید به افراد دیگر نشود تعلق بگیرد تا بتوان گفت مالکیت هست.

وقتی می خواهد تصرف کند باید فقط برای او مجاز باشد ودیگران نتوانند درآن تصرف کنند وباید انتفاع دیگران با اذن اوباشد.

دراین صورت مالکیت انحصاری وقطعی دارد.

مالکیت مشائی یا انحصاری است.

ملکیت ذاتی وحقیقی اینجا احکامش وجود ندارد وپیاده نمی گردد.

درمالکیت معنوی این ارکان وجود ندارد.

شرع در موارد دیگر مالکیت تعریفی دارد که دراینجا محقق نمی گردد.

از اول که از او تراوش کرده وبعد نسبت به دیگران رسیده؛جواب: اگر مالکیت نشده دلیلی بر ارتفاع آن نیست .

نظریه ای می گوید دلیل برآن نیست مضافاً به تعطیلی بازار وعدم رونق در اثر انحصارباعث مشکل است. وهمچنین دلیلی بر مالکیت نداریم پس مالکیت معنوی وجودندارد.

ازویژگی طبیعی انسان اختیار وانتخاب است برای او ، واین اطلاق طبیعی که اختیار دار د موجب می شود هرچیزی در مختار او محقق می گردد،حال اگر انتخاب واختیار کرد نوعی علقه ایجاد می کند وحقی به منتخب ومختار تعلق می گیرد.

حق اولویت واستقلال واستثمار انتخاب اوست وسلطه با انتخاب او ایجاد می گردد ودامنه انتخاب وسیع است وهرجا که مختاری بود تعلق حق می شود که می تواند به دیگری بدهد یا جلوی آن را بگیرد.

حق انتخاب از جانب خدااست که هرچه برگزیدم اختیار آن با من است وطبیعی برای من حاصل شده است.

یک جامع مطلق است که جامعیت گسترده ای دارد که تمام حقوق وتصرفات به انتخاب انسان برمی گردد.

وجود واختراع از طریق من بوجود آمد چون قبلش که اختراع ووجود در کار نبود وحال که از طریق من بوجود آمد پس اختیار ومالکیت آن برای من است.