1403/02/09
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: مواعظ اخلاقی/مواعظ اخلاقی نبوی /تقوا - جبران گناهان با اعمال نیک - خوش خلقی با مردم
برخی از احادیث به عنوان توصیه و سفارش و بزرگان دین ما بیان شده است. حدیث امروز، یکی از سفارش‌های حضرت رسول مکرم اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله) است. حضرت، سه توصیه‌ی بسیار کاربردی و راهکار معرفتی بیان می‌کنند. در شرح شهاب الأخبار، ج 1، ص 307:
«اِتَّقِ اللّهَ حَيثُ كُنتَ، وَأتبعِ السَّيِّئَةَ الحَسَنَةَ تَمحُها، وَخالِقِ النّاسَ بِخُلُقٍ حَسَنٍ».[1]
«إتّق الله حیث ما کنتَ»؛
هر کجا هستی، تقوا را رعایت کن. بارها عرض کردیم تقوا مرتبه نیست که انسان بگوید در یک مرتبه با تقوا است.
تقوا در کلیه‌ی مراحل است. یک حقیقتی است که از گام اول حرکت انسان آغاز می‌شود و تا گام نهایی هم همراهی می‌کند. اگر بخواهیم حرکت سیروسلوک و معرفتی را به عمر انسان تشبیه کنیم، همان‌طور که از اول تولد تا هست، بچه نیاز به مراقبت دارد؛ گاهی دستش را می‌گیرند، گاهی او را در آغوش می‌گیرند و گاهی بزرگ می‌شود و به گونه‌ی دیگری مراقب او هستند، تقوا نیز همین‌طور است. انسان باید با تقوا باشد. اگر از این تقوا لحظه‌ای جدا شود، انحراف از صراط مستقیم است.
«و أتبع الحسنة السئیة تمحها»؛
اگر خدای نخواسته بدی‌ای از تو صادر شد، به وسیله‌ی نیکی آن را برطرف کن. در دعاهای ماه مبارک رمضان هست که کفاره‌ی سیئات را حسنات قرار می‌دهد. دنبال سیئه، حسنه بیاورید. چگونه تبدیل می‌شود؟ امام رضا (علیه‌السلام) فرمودند: «هر موقع گناهی از شما صادر شد و ندانستید بخشیده می‌شود یا نمی‌شود، صلوات بر محمد و آل محمد بفرستید».[2] این راه عملی تبدیل سیئات به حسنات است و استغفار نیز همین است.
«و خالق الناس بخلق حسن»؛
با مردم با اخلاق نیکو رفت و آمد داشته باش.
ان‌شاءالله تقوا داشته باشید، سیئه‌ای از شما باقی نماند و با خُلق حسن با خود و مردم برخورد کنیم. خُلق حسن را در تفسیر که آیات خانوادگی بود، عرض کردیم باید با گفتمان در نظام خانوادگی، مشکلات را دفع و رفع کنیم. نشوز مرد یا زن را باید با صلح و صفا و گذشت مداوا کرد. رزقنا الله إیّانا و إیّاکم که بتوانیم آنچه حضرت حق از ما می‌خواهند، به آن برسیم.